Yanyalı Esad Efendi Kimdir ?
Yanyalı Esad Efendi, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde yaşamış bir kişidir. Gerçek adı Mehmet Esad Kargın’dır. Yanyalı lakabı, İstanbul’un Yenikapı semtinde yaşadığı için verilmiştir. Osmanlı sarayında görev yapmış ve Sultan Abdülaziz’in şahsi hekimlerinden biri olarak bilinir. Ayrıca, Tanzimat Dönemi’nde gerçekleşen modernleşme hareketlerine karşı çıkmış ve geleneksel Osmanlı yaşam tarzını savunmuştur.
Öğretisi
Yanyalı düşüncesinin en karakteristik özelliği, İbn Rüşd eksenli Aristoculuğun izlerini taşımasıdır. Osmanlı düşüncesinde riyâzî-kelâmî çizgiyi eleştirerek mantık ve fiziğin nazarî ve burhânî birer disiplin olduğunu savunmaktadır. Bu sebeple fizik bilimini zannî ve vehmî hale getiren Ali Kuşçu ve etrafındakileri Şerh-i Tecrîd’deki tutumlarından dolayı eleştirmektedir. Onun bu eleştirileri, Osmanlı âlimlerinin modern Avrupa bilimi karşısında hazırlıklı olmalarını sağlamıştır.
Öne Çıkan Eserleri
- Tercumetü Şerhi’l-Envâr: Süleymaniye Ktp., Ragıp Paşa nr. 881, vr. 1b-176a.
- Talîmu’s-Sâlis: (Tercümetü’l-Kutubi’s-Semâniyye min Kütübi’s-Semai’t-Tabiiyyi): Süleymaniye Ktp., Ragıp Paşa nr. 825, vr. 1b-459a.
- Risâletü’l-Lâhûtiyye: Süleymaniye Ktp, Carullah nr. 1135, vr. 1b-37b.
- Hâşiyetü’l-Fethiyye ale’ş-Şerhi’l-Hanefiyye: İstanbul Nadir Eser Ktp., Arapça Yazmalar nr. 414, vr. 1b-60b; Çorum İl Halk Ktp., nr. 2313, vr. 1b-65a.
- Hâşiye alâ İsbâti’l-Vâcib: Süleymaniye Ktp., Hacı Beşir Ağa, nr. 390-1, vr. 1b-28a.
0 Comments